Jak rozmawiać z dzieckiem?
Rozmowa z dzieckiem może być świetnym sposobem na wspólne spędzanie czasu. Jest jednym z najcenniejszych darów, jaki możemy ofiarować naszym pociechom, dlatego też zapraszamy do zapoznania się z artykułem, który może pomóc w zacieśnianiu relacji z dziećmi.
JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM?
Dziecko w wieku przedszkolnym komunikuje się całym sobą. Jest niesamowicie ruchliwe, a ciekawość świata wyraża w szeregu pytań. Należy pamiętać, że na co dzień posługujemy się kilkoma językami. Mamy język społeczny, który mieści w sobie zwroty grzecznościowe, prośby i swobodną rozmowę; język naukowy, charakterystyczny dla danej dziedziny wiedzy; język literacki, kiedy zanurzamy się w opowiadaniu pięknych historii i najważniejszy – język osobisty, którym powinniśmy porozumiewać się z najbliższymi. To wypowiedzi oparte na konstrukcji: chcę – nie chcę, potrzebuję – nie potrzebuję, lubię – nie lubię. I właśnie tym językiem dziecko najchętniej wyraża swoje potrzeby.
Jak sprawić, by dziecko chętnie z nami rozmawiało? Należy przede wszystkim zadbać o atmosferę, w której dziecko będzie chętnie wyrażało swoje emocje i myśli, opowiadało o swoich sukcesach i trudnych doświadczeniach, bez nadawania im oceny przez dorosłych. Dobrze jest celebrować wspólne posiłki, zabawę, wykorzystać ten czas na rozmowy o sprawach codziennych czy planach, gdzie wyłączony będzie telewizor, a telefony na ten czas zamilkną. To dobry moment na zadawanie otwartych pytań, typu: w co chciałbyś się dzisiaj pobawić? i trenowanie aktywnego słuchania, typu: aha, nooo…, Poważnie? I co jeszcze…?. W sytuacjach, gdy dziecko opowiada nam o trudnych momentach, nie prawmy kazań, nie moralizujmy, a tym bardziej nie podawajmy gotowych rozwiązań. Wszystko to zamyka poprawny dialog i w dużej mierze ogranicza sprawstwo i poszukiwania samodzielnych rozwiązań takich sytuacji przez dziecko. Raczej zapytajmy o uczucia, jakich doznało i dowiedzmy się: co się stało, dlaczego, i jaki ma pomysł na rozwiązanie tej sprawy. W rozmowie z dzieckiem używajmy prostych zdań o poprawnej konstrukcji, bez zdrobnień. Pamiętać należy, że dzieci nie „czytają” jeszcze sarkazmu ani aluzji. Stosowanie ich nie ma sensu (zwłaszcza wobec dzieci z zespołem Aspergera, które wszystkie wypowiedzi przyjmują wprost). Do dziecka należy mówić jak do swojego przyjaciela: miły ton głosu, prawdziwe zainteresowanie o tym, co mówi, spokój i szacunek – to podstawowe komponenty dobrego dialogu. Nie słowa rzucane przez ramię, szydzące komentarze czy mówienie półsłówkami. Kiedy dziecko zgłasza się do dorosłego z prośbą lub z problemem, dobrze jest zatrzymać się i skupić uwagę tylko na dziecku. Najlepiej schylić się, tak by wzrok był na tym samym poziomie i zachęcić do wypowiedzi, bez ponaglania i dawania rad. Jeżeli w tym czasie rodzic lub opiekun musi dokończyć jakąś pilną sprawę, może poprosić dziecko o zaczekanie z rozmową do czasu zakończenia tego, co robi (warunek, ta sprawa naprawdę jest pilna). Ale niezwłocznie po jej zakończeniu poświęcić ten czas dziecku. W ten sposób okazujemy mu szacunek i dajemy sygnał: „jesteś dla mnie ważny”. Otwieramy tym samym drzwi do dialogu. By wzbogacać język dziecka, dobrze jest wspólnie tworzyć opowiadania na podstawie ilustracji, wymyślać dalsze części historyjki, układać zagadki z różnych dziedzin życia, np. To ma długą szyję, małe różki, krótki ogonek, ciało ma jasnobrązowe w ciemne plamki (żyrafa). Zadawanie zagadek pobudza wyobraźnię, wzbogaca język i… uatrakcyjnia czas spędzany w domu. Poza tym ma jeszcze jedną ważną rolę – buduje głęboką, serdeczną i silną więź z rodzicami i opiekunami.